Co warto wiedzieć na temat witaminy D3
Jako lekarz rehabilitacji, na co dzień edukuję Pacjentów jak ważnym elementem dla zdrowia jest witamina D3. Przygotowałam dla Państwa istotne informacje odnośnie roli tej witaminy. 
W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie znaczeniem witaminy D dla zdrowia człowieka. Witamina D odgrywa istotna rolę w procesie wzrostu i mineralizacji kości, zwiększa wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego oraz wapnia i fosforu w nerkach, przez co wpływa na prawidłową strukturę kośćca, co jest niezwykle ważne zarówno u dzieci w okresie wzrostu, jak i u osób dorosłych. Witamina D wpływa tez na napięcie i sprawność mięśni, zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia złamania kości na skutek upadku. Ponadto liczne badania naukowe i kliniczne udowodniły, że witamina D wpływa nie tylko na układ kostny i zmniejsza ryzyko upadku związane z niestabilnością postawy i osłabieniem mięśni, ale również wspiera układ immunologiczny. Badania wykazały, że deficyt witaminy D towarzyszy i jest traktowany jako czynnik ryzyka takich chorób jak nowotwory, choroby sercowo – naczyniowe, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby autoimmunologiczne / choroba Hashimoto /, choroby metaboliczne, infekcje związane z niedoborami odporności oraz niektóre choroby neurologiczne / choroba Alzheimera / i psychiatryczne / depresja /
Witamina D obejmuje grupę związków chemicznych z grupy steroidów, z których największe znacznie ma witamina D2 / ergokalcyferol /, występująca w roślinach, i witamina D3 / cholekalcyferol /, powstająca w skórze ludzi i zwierząt pod wpływem światła. Witaminy D2 i D3 nie wykazują działania biologicznego, są one substancjami wyjściowymi, które podlegają metabolizmowi w wątrobie i nerkach do aktywnej postaci witaminy D / kalcytriol /
Witamina D3 pochodzi w 20 % z pożywienia, jej głównym źródłem są ryby, jaja, wątroba zwierzęca, produkty mleczne. Sama dieta nie jest w stanie zabezpieczyć zalecanych stężeń witaminy D3 w organizmie, zwłaszcza że w diecie dominują tłuszcze nasycone, produkty wysoko przetworzone, żywność typu „ fast food „ o niskiej zawartości witaminy D. W 80% witamina D3 jest produktem przemian zawartego w skórze 7-dehydrocholesterolu pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Jednak synteza witaminy D3 w skórze jest ograniczona przez działanie takich czynników jak czynniki geograficzne i środowiskowe / szerokość geograficzna, pora roku, warunki atmosferyczne / oraz inne czynniki / powierzchnia eksponowanej skóry, czas ekspozycji na słońce, pigmentacja skóry, wiek, stosowanie kremów z filtrem / Warto podkreślić fakt, że intensywność skórnej syntezy witaminy D3 ulega stopniowej redukcji wraz z wiekiem, u osób po 70 r. ż. efektywność syntezy jest 4 – krotnie mniejsza niż u osób młodych przy takiej samej ekspozycji na słońce. Wytwarzanie w skórze witaminy D jest ograniczone w klimacie europejskim w okresie jesienno –zimowym. Optymalne warunki ekspozycji skóry na promieniowanie ultrafioletowe w Polsce to okres od maja do września, przy czym czas przebywania na słońcu konieczny do dostatecznej syntezy witaminy D wynosi 20 minut dziennie, bez stosowania filtrów ochronnych. Wystarczająca jest ekspozycja twarzy, rąk i przedramion / 15% powierzchni ciała /
Niedobory witaminy D są powszechne zarówno w Polsce jak i wśród mieszkańców krajów Europy Środkowej we wszystkich grupach wiekowych. Wynikają one z niedostatecznej jej produkcji w skórze oraz niedostatecznej podaży w diecie. Przeprowadzane badania poziomu witaminy D / 25-hydroksywitaminy D / wykazują, że niedobór tej witaminy występuje u około 90 % Polaków. Na niedobory witaminy D szczególnie narażone są osoby starsze / ograniczona synteza skórna spowodowana starzeniem się skóry, zaburzenia wchłaniania, choroby współistniejące, leki przyjmowane przez seniorów /, osoby otyłe, ze schorzeniami nerek i wątroby, chorzy przyjmujący leki przeciwpadaczkowe, immunosupresyjne i glikokortykosteroidy. Konsekwencje zdrowotne niedoboru tej witaminy są poważne i bardzo różne, gdyż receptory dla witaminy D są obecne w większości narządów. Najlepiej poznany jest niekorzystny wpływ niedoboru witaminy D3 na układ kostny co skutkuje wystąpieniem osteoporozy i złamań przy upadkach z własnej wysokości.
Dlatego obecnie eksperci zalecają suplementację witaminy D. Zaleca się suplementację w dawce 800-2000 IU/ dobę / 20-50 mikrogramów/dobę / w zależności od masy ciała, w miesiącach od września do kwietnia. Dla osób, u których nie jest zapewniona efektywna synteza skórna witaminy D w miesiącach letnich zaleca się suplementację przez cały rok. Osoby starsze / powyżej 65 roku życia/ powinni otrzymywać witaminę D w dawce 800-2000 IU/dobę przez cały rok, zależnie od masy ciała, ze względu na obniżoną efektywność skórnej syntezy witaminy D. Warto wspomnieć że niedobory witaminy D zdarzają się też u sportowców, powodując osłabienie mięśni, zmniejszenie wytrzymałości i wydolności, zwiększając ryzyko kontuzji i chorób.
W aptekach dostępnych jest wiele preparatów witaminy D. Warto zwrócić uwagę na preparaty zawierające w swoim składzie oprócz wapnia i witaminy D3 również witaminę K2 / MK7 /, której znacznie polega na aktywacji białek transportujących wapń do kości i prawidłowym transporcie wapnia w organizmie. Witamina K2 zapobiega również odkładaniu się wapnia w tętnicach
Pozdrawiam wszystkich - lek. med. Katarzyna Wieczorek – lekarz rehabilitacji Medical Magnus Clinic.
